Mogiła z Powstania Styczniowego w Belsku Małym

Liczba odwiedzających: 15806
Spoczywają tu powstańcy styczniowi z oddziału naczelnika wojskowego powiatów warszawskiego i sochaczewskiego kapitana Apolinarego Młochowskiego polegli 16 lutego 1864r.

Naturalne warunki na ziemi grójeckiej i obecność znacznych sił rosyjskich uniemożliwiały działania większych oddziałów powstańczych. Mimo to doszło tutaj do kilku znaczących potyczek powstańców z wojskami carskimi. Jako pierwsi do walki przystąpili mieszkańcy Mogielnicy, organizując zasadzkę na oddział saperów. Walczył także oddział z Zalesia pobłogosławiony przez ks. Rocha Wójcickiego - proboszcza parafii Belsk. Powstańcy wyruszyli w kierunku Odrzywołka. Wspólnie z odziałem z Czerska mieli uderzyć na Grójec. Grupa niebawem została rozwiązana.

Walki na terenie Grójecczyzny trwały przez rok. Powstańcy m.in. spalili koszary wojsk carskich w Grójcu, Nowym Mieście i Warce. Kapitan Apolinary Młochowski na początku lutego 1864r. utworzył pod Grójcem formację dragonów. Oddział 16 lutego między Odrzywołkiem a Belskiem został zaskoczony przez kozaków i całkowicie rozbity. Zginęło lub zostało tu zamordowanych czterdziestu żołnierzy. Uratowani z pogromu organizowali się w niewielkie grupki, które działały jeszcze jakiś czas, niszcząc księgi ludności z magistratu Przybyszewa i kilku gmin. Ostatecznie zostały zniszczone przez siły rosyjskie pod Górą Kalwarią, Mogielnicą i Piasecznem.

Pamięć o powstańcach była kultywowana przez okolicznych mieszkańców. Zbiorowa mogiła poległych stała się lokalnym miejscem pamięci narodowej. W 1921r. ufundowano przy niej dębowy krzyż, a 1978r. ustawiono głaz z tablicą pamiątkową. W roku 2012 samorząd gminy Belsk Duży podjął decyzję o uporządkowaniu terenu i odnowieniu powstańczej mogiły. Jest to jedno z największych miejsc pamięci o powstaniu styczniowym na terenie powiatu.

(Źródło: Grójec plus)
Na zdjęciu: mogiła powstańcza w Małym Belsku